Kompleks Osówka, kasyno
Content
Zobaczymy tutaj wartownię, techniczny korytarz czy oraz ogromną halę z zachowanymi oryginalnymi szalunkami z końca 1944 roku o wysokości ponad 10 metrów. Naziści przez krótki okres zdążyli w Osówce wykonać blisko 2 km podziemnych tuneli i hal wraz z chodnikami. Stanowią one zaledwie niewielki fragment powstałych konstrukcji w ramach wspomnianego projektu. Spekulowano też o tajnych eksperymentach czy schronie w razie wojny atomowej. Prace prowadzono do końca wojny, a oficjalnie zakończono je w lutym 1945 roku, choć większość więźniów przebywała na miejscu aż do końca kwietnia. Na skutek ciężkiej i wyniszczającej pracy, wypadków, tragicznego odżywiania oraz różnorodnych chorób wielu z nich straciło tam życie.
Gdy wysiądziesz z pociągu w Świerkach Dolnych, kieruj się polskiesloty w górę zielonym szlakiem. Noc można spędzić w Jugowie, a później przez Muzeum Molke i kompleks Sokolec dotrzeć do stacji kolejowej w Świerkach Dolnych. Drugą opcją jest rozpoczęcie wycieczki na stacji kolejowej w Świerkach Dolnych, przejście zielonym szlakiem na Włodzicką Górę z wieżą widokową i zejście do Ludwikowic Kłodzkich. Drugiego dnia możesz skierować się z centrum Walimia czarnym, a potem zielonym szlakiem do Obiektu Włodarz.
Projekt Riese – Podziemne Miasto Osówka
Szlak doprowadza nas pod samo wejście do sztolni, ale musimy pokonać jeszcze dodatkowe 300 metrów do parkingu, przy którym zlokalizowana jest kasa biletowa. Mijamy znany nam już kompleks Riese pod górą Ostra, a w Grządkach zamiast skręcić ku Rozdrożu pod Moszną, kontynuujemy wędrówkę czarnym szlakiem. Trzy sztolnie, z których najdłuższa ma ok. 450 metrów. Trasa ekstremalna – zwiedzanie podziemi z przewodnikiem + przeprawa łódką desantową i pokonywanie korytarzy poszukiwaczy skarbów.
Udostępnij miejsce
Sztolnie Walimskie w Rzeczce koło Walimia to kompleks złożony z trzech sztolni, do których prowadzą trzy osobne wejścia wykute w skałach wschodniego zbocza wzniesienia Ostra (Spitzenberg), są tu sztolnie z dużymi halami, długość tuneli kompleksu Rzeczka wynosi 500 m, a ponad ziemią zbudowano główną centralę telefoniczną. Zachowane i odnalezione do dziś kompleksy podziemne projektu Riese są odwiedzane przez turystów i amatorów militariów. Zgromadzono w nim kilka zabytków techniki militarnej oraz udostępniono do zwiedzania krótki odcinek podziemnych, technicznych korytarzy fabryki. Zanim dotrzesz z Głuszycy do Podziemnego Miasta Osówka, trasa poprowadzi Cię zakosami przez górę Soboń, gdzie znajduje się jeden z nieudostępnionych turystom obiektów kompleksu Riese. Mniej mówi się tutaj o morderczej pracy więźniów, a mocniej skupia się na teoriach związanych z prawdopodobnie nieodkrytymi jeszcze częściami kompleksu. Siłownia, która miała być prawdopodobnie stacją pomp lub wentylatorów dla podziemnej części kompleksu.
- Rozmach Włodarza robi duże wrażenie – szczególnie gdy ma się w głowie, że te 3 kilometry korytarzy nie były docelowym stanem, do którego dążyli Niemcy.
- Nie zawiera informacji o budowie i historii obiektu w czasach budowy podczas IIWŚ nie mówi o pracy ludzi w tamtym okresie.
- Siłownia, która miała być prawdopodobnie stacją pomp lub wentylatorów dla podziemnej części kompleksu.
Czym jest kompleks „Riese”?
Wejścia do podziemnego kompleksu prowadzą z trzech stron góry, trzema sztolniami, ten niewielki obiekt ma w sumie długość 700 m podziemnych korytarzy i kilka budynków naziemnych, w 2010 roku odkryto nowe sztolnie na Soboniu Czarny Szlak Martyrologii to alternatywa trasa, która pozwala poznać niektóre zagadki kompleksu Riese i przejść śladami przymusowych więźniów pracujących przy budowie tego projektu. Wspinając się później zielonym szlakiem w kierunku góry Gontowa, dojdziesz do zamkniętego wlotu do obiektu Sokolec – Gontowa, który wchodził w skład kompleksu Riese. Na potrzeby budowy kompleksu Riese utworzono 13 obozów pracy pod wspólnym kryptonimem AL Riese.
Trasa 3, alternatywna: Czarny Szlak Martyrologii
Niektórzy z nich trafiali do pracy przy wycince drzew, budowie dróg technicznych, mostów i obiektów naziemnych. Poza obozami pracy, w miejscowości Kolce powstał także szpital obozowy. Tą siłą roboczą byli oczywiście robotnicy przymusowi zgrupowani w nazistowskich obozach pracy.
Z kompleksu Gontowa szlak zielony sprowadzi Cię do stacji kolejowej w Świerkach Dolnych. Istnieją hipotezy, że w ten sposób ukryto dalszą, dużo bardziej rozbudowaną część kompleksu, która można skrywać tajemnice Riese. Korytarze obiektu Gontowa są w kilku miejscach zawalone i dalsze partie kompleksu są trudno dostępne nawet dla eksploratorów i badaczy. Jeśli zostało Ci trochę czasu, podejdź kilkaset metrów czarnym szlakiem w kierunku szczytu Włodyka. Gdy dotrzesz już do Jedliny Zdrój, zbocz na chwilę z czerwonego szlaku, aby zwiedzić Pałac Jedlinka – dawną siedzibę Organizacji Todt, która odpowiadała za budowę kompleksu Riese. Po nieco ponad godzinie zwiedzania możesz udać się zielonym i niebieskim szlakiem do stacji kolejowej w Głuszycy lub ruszyć czerwonym szlakiem do Jedliny Zdrój.
Mówi się, chociażby o kompleksie Moszna, który miał(ma) być centrum całego projektu (więc już +1). A na powierzchni dostępna jest też część naziemna kompleksu. Cała trasa to około 1800 metrów. W Górach Sowich powstało 6 takich kompleksów o łącznej długości korytarzy około 8 km, a siódmy drążono pod zamkiem Książ. Z zeznań świadków wynika, że faktycznie część wejść do podziemnych korytarzy mogła zostać zamaskowana.
Podziemne Miasto Osówka – bo tak nazwano ten kompleks po wojnie – można zwiedzać przez cały rok z przewodnikiem. Najbardziej zaawansowane prace trwały na kompleksie Osówka. W promieniu 30 kilometrów znajdziesz wiele interesujących zakątków, które mogą urozmaicić Twój pobyt w tej części Polski. Bo przecież kompleks Osówki, jak i inne elementy Projektu Riese, czyli m.in.
Chcąc poznać ten niezwykle tajemniczy kawałek historii obecnie polskich ziem, najlepiej odwiedzić jedną z kilku podziemnych tras udostępnionych do zwiedzania. Spora część podziemnych sztolni jest zamknięta, a wejście do nich grozi wypadkiem. Na potrzeby eksploracji kompleksu Riese, najlepiej będzie skorzystać z linii kolejowej z Wałbrzycha do Kłodzka. Opuszczając Kolce, czarny szlak zatacza duży łuk i dociera pod wejście do Podziemnego Miasta Osówka, a później przez Siłownię i Kasyno do Sztolni Walimskich i kompleksu Włodarz.
